Xeoparque Cabo Ortegal: A Memoria da Auga

⏱️ Tempo de lectura: 5 min

Índice de Contidos

• A Memoria da Auga
• Afastándose do mar para atopar novos recunchos
• Fervenza de Narahío (San Sadurniño)
• Unha localización que cambia segundo a estación
• As Fervenzas de Maríaqueira (San Sadurniño)
• A primeira parada no camiño
• Seguindo o Sendeiro
• A voz da auga
• Workshops de Fotografía de Paisaxe
• Nova entrega da serie Xeoparque Cabo Ortegal

Despois de iniciar esta serie co artigo Xeoparque Cabo Ortegal: o paraíso oculto da fotografía galega, quería volver ás orixes. Volver á auga, ao seu movemento e á súa luz.
Porque o Xeoparque Cabo Ortegal non é só acantilados e mares bravíos. Tamén é interior, bosque e río; é un espazo onde o tempo se transforma en auga e a auga en memoria.

A Memoria da Auga

Hai camiños que nos levan de volta ao principio, a ese lugar onde todo comezou.
No meu caso, ese lugar está entre ríos e fragas, entre o rumor constante da auga e a humidade da terra.
A fotografía de fervenzas foi a miña primeira escola: o punto de partida dende o que aprendín a mirar, a esperar e a entender o ritmo da natureza.

Nas miñas primeiras saídas coa cámara buscaba fervenzas por toda Galicia. Recorría quilómetros por pistas de monte, sendeiros e carreiros, sempre co mesmo propósito: atopar ese recuncho onde a auga se volvía seda e a luz filtrada entre as árbores debuxaba o instante perfecto.
Foi aí, entre as fragas de San Sadurniño e os camiños que levan cara o Eume ou Narahío, onde aprendín a xogar co tempo: a atopar esa velocidade de obturación exacta que converte o movemento en poesía. Nin tan lenta como para borrar o detalle, nin tan rápida como para conxelar o alma da fervenza.

Aquelas primeiras fotografías foron tamén os meus primeiros erros, os meus primeiros acertos e, sobre todo, as miñas primeiras aprendizaxes. Por iso este artigo é especial. Porque fala desas fervenzas que forman parte das miñas orixes como fotógrafo, e que ademais pertencen a un territorio que hoxe considero o meu fogar fotográfico: o Xeoparque Cabo Ortegal.

Afastándose do mar para atopar novos recunchos

Dentro deste espazo, San Sadurniño garda dúas fervenzas que son, para min, pura memoria da auga:
a Fervenza de Narahío e as Fervenzas de Maríaqueira.
Dúas localizacións distintas, pero unidas por esa mesma enerxía que fai que o tempo pareza deter o seu curso cando a auga cae entre a pedra e o musgo.

Antes de falar delas, gústame pensar que estas fervenzas son algo máis ca un motivo fotográfico: son o latexo interior da natureza, o seu pulso máis íntimo. O ruído do mar cala aquí, e no seu lugar só queda o murmurio da auga, o cheiro a terra mollada e ese silencio húmido que envolve todo. É nesa quietude onde nace a verdadeira fotografía.

Fervenza de Narahío (San Sadurniño)

A Fervenza de Narahío é un deses lugares aos que sempre volvo, ano tras ano. Popular e de fácil acceso, é tamén un espazo especial para min: aquí fixen as miñas primeiras longas exposicións, aquelas nas que aprendín a transformar a forza da auga en seda e movemento. Foi, en certo modo, o punto de partida da miña relación coa fotografía de fervenzas.

A pesar da súa aparente sinxeleza, Narahío é un lugar que muda coas estacións. En inverno, despois dunha semana de choivas, o caudal convértese nun auténtico torrente. A forza coa que a auga se precipita entre as rochas é impresionante. Fotografar aquí nesas condicións é un reto: o spray é constante, as lentes énchense de pequenas pingas e hai que estar limpando a cada disparo. Pero tamén é o momento no que a fervenza amosa o seu lado máis épico: salvaxe, poderoso e cheo de vida.

O son atrona, rebota nas paredes de pedra e mestúrase co frío da néboa. Hai un instante no que todo o entorno vibra: o chan treme, o aire énchese de humidade, e un sente, por un segundo, completamente dentro da escena.

Unha localización que cambia segundo a estación

Na primavera, o entorno cobra outra personalidade. O verde invade todo: musgos, fentos e árbores renacen coa humidade. O caudal adoita manterse abundante, o suficiente para darlle forza á escena sen impedir o acceso. É unha boa época para explorar diferentes encadres, xogar con primeiros planos, raíces húmidas, pequenas pozas e texturas que acompañen a caída principal da auga.

E chega o outono, quizais o meu momento favorito. As follas vermellas e ocres mestúranse coa pedra escura e co branco da auga, creando unha paleta natural que non precisa filtros. A fervenza segue fluíndo, pero o que máis me atrae nestes meses é a luz. Unha luz suave, cálida e baixa, perfecta para espertar cedo e aproveitar esas primeiras horas do día nas que todo é calma e silencio.

Co paso do tempo aprendín que Narahío non é só unha fervenza: é un pequeno laboratorio visual. Cada visita trae unha lección distinta, un novo ángulo ou unha composición inesperada. Non busco repetir a foto perfecta, senón deixar que o lugar me fale e guíe a cámara. Porque hai escenarios que non se esgotan, e este é un deles.

As Fervenzas de Maríaqueira (San Sadurniño)

As fervenzas de Maríaqueira, en San Sadurniño, son unha desas localizacións que chegan tarde, pero quedan para sempre. Descubrinas cando xa levaba tempo mergullado na fotografía de paisaxe, nunha etapa na que buscaba novos recunchos, novas fervenzas pola zona. Vira algunhas imaxes nas redes, pero non conseguía atopar o lugar exacto. Ata que un día, por fin, cheguei a elas.

A primeira parada no camiño

A primeira caída de auga é a máis coñecida e, seguramente, a máis fotoxénica. Ten algo moi característico: unha gran rama, retorcida e cruzada xusto sobre a fervenza. É un elemento visual potente, pero tamén un desafío compositivo. Colocala no encadre de maneira que funcione require tempo, probas e moita paciencia. Co paso dos anos e das visitas —en diferentes estacións e condicións— funlle collendo o ritmo ao lugar, aprendendo como xogar con esa forma, coa luz e coa forza da auga.

Xusto río abaixo, hai unha pequena zona de rochas moi interesante. Lembro unha mañá especialmente húmida, con néboa baixa, na que fixen alí algunhas das fotografías máis atmosféricas da serie. A luz filtrábase entre as árbores, o aire estaba cargado de humidade e todo tiña ese ton suave e difuso que só aparece en días así.

As fervenzas de Maríaqueira cambian moito coas estacións. En primaveira, todo é verde: fentos enormes, musgos espallados por cada pedra e un caudal constante que enche de son o val. É un pequeno paraíso visual, perfecto para xogar co contraste entre o branco da auga e o verde da vexetación.

En outono, o escenario transforma completamente. Os verdes dan paso a vermellos, ocres e amarelos, e o bosque convértese nunha mestura vibrante de cores. Ademais, é unha zona chea de cogomelos, o que a fai ideal tamén para quen goza coa fotografía macro.

Non hai nada mellor que saír unha mañá de outono, fotografíar uhna fervenza e rematar capturando pequenos mundos entre a follaxe húmida.

Seguindo o Sendeiro

Se se continúa río arriba, o camiño leva ata unha segunda fervenza, máis discreta pero moi fotoxénica. A poza que forma ao pé é ampla, e as pequenas caídas de auga que a alimentan crean un xogo de remuíños e escuma fascinante.

En días nos que hai moita auga, o movemento da escuma na superficie permite crear fotografías moi abstractas. Xogando cos tempos de exposición longos para debuxar círculos e liñas que parecen danzar sobre o río.

Un pouco máis arriba atópase a terceira fervenza, a máis escondida de todas. Cando o caudal é abundante, a caída divídese en dúas: unha principal e outra agochada á dereita, tras a vexetación. É unha escena complexa, chea de capas e texturas, onde cada elemento ten o seu espazo: a pedra mollada, as follas caídas, o reflexo da luz entre as ramas…

E, con todo, sinto que aínda non conseguín a fotografía definitiva deste lugar. Hai imaxes que me encantan, pero non esa que me faga pensar “esta é a foto”. Quizais por iso sigo volvendo. Porque sei que algo me agarda aí, unha combinación de luz, caudal e calma que aínda non coincidiu. E iso é o bonito: saber que un lugar segue a ter cousas que dicir.

A voz da auga

As fervenzas de Narahío e Maríaqueira son moito máis ca auga que cae. Son o recordo de por que empecei a fotografar.
Cada visita é un regreso ás orixes, a ese intre no que comprendín que a fotografía non era só mirar, senón escoitar o ritmo da natureza.
Aquí aprendín a ler a luz entre as follas, a esperar o instante no que o río se volve seda, e a entender que a paciencia tamén é parte da imaxe.

Volver a estes lugares é volver ao principio, a ese diálogo entre tempo, auga e pedra que segue a escribirse en cada disparo.
Porque nestes lugares, a auga non só corre: conta quen fomos, e cara onde imos.

Workshops de Fotografía de Paisaxe

O Xeoparque Cabo Ortegal é un lugar que nunca se esgota. Por iso organizo periodicamente Workshops de Fotografía de Paisaxe nesta zona: pequenos grupos, ritmo tranquilo e moita práctica en campo.
Se queres recibir información sobre as próximas datas, podes deixar o teu correo aquí 👇

Nova entrega da serie Xeoparque Cabo Ortegal

Este artigo forma parte da serie de artigos dedicados ao Xeoparque Cabo Ortegal, un proxecto fotográfico e persoal no que sigo explorando a conexión entre natureza, luz e territorio.
Nas próximas entregas continuarei viaxando por outros recunchos do Xeoparque. Acompañame na miña viaxe a lugares como Punta Frouxeira ou Vixía Herbeira. Lugares que gardan a súa propia voz e historia.
Se queres acompañarme nesta viaxe fotográfica, podes seguir as actualizacións na web ou nas miñas redes.

Se aínda non liches a primeira entrega desta serie. Aquí tes o primeiro artigo: Xeoparque Cabo Ortegal: o paraíso oculto da fotografía galega

Se queres recibir aviso cando se publiquen, podes seguirme nas redes para non perder o seguinte capítulo desta viaxe:

Se che interesa seguir a serie, ¡non te despistes!
No tardarei en subir novo contigo!